Sa Manlulupig, Di Ka Pasisiil

 

A man whose wisdom defied oppression, and whose words lit the fire of freedom and awakened the soul of a nation. Dimasalang.

Ang Supremo.A man who carried the cry of freedom in his heart, and ignited a revolution that gave birth to the nation’s fight for sovereignty.Maypagasa.

Bago pa man magkaroon ng pagamutan at doktor, may mga taong iginagalang sa kabundukan ng Ifugao — sila ang mga Mumbaki. Hindi lamang sila basta manggagamot; sila rin ay tagapayo, at guro ng komunidad. Sila ang tagapag-ingat ng kwento, gabay mula sa mga ninuno at mula sa kalikasan, ang tulay sa pagitan ng tao at ng kalikasan, at sila rin ang nag-aayos ng mga panalangin sa anihan at iba pang mahalagang pangyayari sa buhay ng mga Ifugao. Sila ang nagsasagawa ng mga seremonyang binubuo ng dasal, pag-aalay ng hayop, at pag-aalay ng inumin upang humingi ng gabay, proteksiyon, at kasaganaan mula sa mga diyos at espiritu ng mga ninuno. Gampanin ng mumbaki na magpagaling ng maysakit, magdasal para sa masaganang ani, at magpanatili ng balanse sa ugnayan ng tao, kalikasan, at espirituwal na daigdig. Ang kanilang karunungan sa ritwal, alamat, at kasaysayan ng angkan ay ipinapasa sa pamamagitan ng matagal na pagsasanay at pag-aaral mula sa matatanda. Sa panahon ng mabilis na pagbabago, ang mga kwentong ito ang nagpapatibay sa ating pagkakakilanlan. Halina’t pakinggan muli ang tinig ng ating kasaysayan — hindi para bumitaw sa modernong mundo, kundi para dalhin ang karunungan ng nakaraan sa pagbuo ng mas mabuti at magandang bukas. ANG MUMBAKI.